Een uur lang donker op Grote Kerkplein Zwolle voor een duurzame toekomst

Zaterdag 30 maart jl. was het Earth Hour. Ook in Zwolle. Earth Hour is de grootste internationale campagne van het Wereld Natuur Fonds voor onze Aarde. Elk jaar eind maart is Earth Hour het uur waarop je laat zien dat je de Aarde belangrijk vindt door samen het licht een uur lang uit te doen. Samen met Jeroen van Doornik, De Nachtburgemeester van Zwolle en Manon Slomp van Organisatiestudio organiseerde ik het evenement voor deze editie van Earth Hour Zwolle in 2019.
N.a.v. het evenement verscheen deze, wat mij betreft goede, weergave van het evenement. Door: RTV Focus. Met prachtige foto’s van Peter Denekamp.

Zwolle – Zaterdagavond trokken wethouder Monique Schuttenbeld en nachtburgemeester Jeroen van Doornik de stekker er uit op de Grote Markt. Het was namelijk weer het jaarlijkse Earth Hour. Wereldwijd gaat dan het licht een uur uit om aandacht te vragen voor een duurzame toekomst voor onze aarde.

Enkele honderden mensen hadden zich verzameld op de Grote Markt. Een deel van de mensen zakte af naar het plein omdat ze de opzwepende muziek van DJ Hans Stroeve hoorden. Anderen omdat ze begaan zijn met het wel en wee van de aarde en het klimaat. Dat niet iedereen er zo over denkt bleek tijdens de toespraak van Monique Schuttenbeld… (lees verder op RTV Focus)

“Tijdens het proces ben ik helemaal niet bezig geweest met de prijs van de isolatie. Het moest gewoon duurzaam zijn.”

Bij mijn projecten gaat het eigenlijk altijd over participatie en over duurzaamheid. In het kader van ‘practice what you preach’ heb ik in het afgelopen driekwart jaar een duurzaam houten huis gebouwd. Fabiënne van Team Foster kwam mij hierover interviewen voor het platform Energiek Zwolle. Ik vertelde haar o.a. over onze bijzondere zonthermische installatie. Lees het hier.

Veel leesplezier!

Hartelijke groet,

Arjan

 

#BLOEMENLINT ZWOLLE 2017

Een leuk stukje over mij en mijn werkzaamheden tijdens de derde editie van #Bloemenlint, april 2017.
Door: Astrid Pol | Foto’s: Marjan van Houwelingen

Vanuit HeelBreed maakt Arjan Broer deel uit van de Projectgroep van De Groene Loper Zwolle. Het aanleggen van het Zwols Bloemenlint is één van de activiteiten die daaruit is voortgekomen en vond dit jaar voor de derde keer plaats op 22 april. In het kader van Earth Day werden in Zwolle perken ingezaaid met als doel de bijen van voedsel te voorzien. Dat de stad er ook nog vrolijk uit komt te zien door een variëteit aan wilde bloemen is een mooie bonus.

De start van het Bloemenlint vindt dit keer plaats bij boerderij StadsZicht van boer Pelleboer.
Arjan is daar als aanjager vanuit de Groene Loper aanwezig en maakt met mede-initiator Diana Terlingen een tour langs drie van de ruim dertig verschillende plekken waar gezaaid wordt.
Als gevraagd wordt wie de eerste handeling wil verrichten, steekt Enrico direct zijn handen omhoog: “Ja, dat wil ik wel!”.

In zijn openingswoord vertelt Arjan dat op Earth Day over de hele wereld bloemen worden gezaaid en bomen geplant om de aarde iets terug te geven. Bijen en andere bestuivers hebben het moeilijk, onder andere door het gebruik van pesticiden in de landbouw en door een tekort aan bloemen waar ze stuifmeel en nectar kunnen halen.

Met het Bloemenlint wordt daar in Zwolle iets aan gedaan en om 14 uur zaait Enrico de eerste zaden op een speciaal klaargemaakt stuk land. Hij spreekt de wens uit dat het goed komt met de bloemen en de dieren én dat er zonnebloemen komen. Die vindt hij mooi. Volgens Arjan zullen de eerste bloemen over twee weken uit de grond komen en zal het een diversiteit aan soorten zijn.

Een enthousiaste groep hulpboeren en kinderen zaait vervolgens verder aan het Bloemenlint.
Boer Pelleboer werkt hier graag aan mee. Binnenkort komt er bij zijn boerderij ook een bijenhotel, waar de bijen kunnen nestelen en wandelaars en kinderen kunnen observeren en leren. Vanaf juni is er een pluktuin voor wilde bloemen.

Als aanjager geniet Arjan er zichtbaar van anderen bezig te zien. Hij is ontspannen, op de achtergrond, maar zeer betrokken. Hij verbindt heel makkelijk met iedereen; met de hulpboeren, de pers, vrijwilligers en initiatiefnemers op de locaties die hij bezoekt. En daarmee bewerkstelligt hij een combinatie van bewustwording én actie. Dat blijkt uit wat hulpboer Joey zegt: ““Het komt door ons, mensen, dat er veel vergif gebruikt wordt voor groente en fruit. Daarom gaat het steeds slechter en daarom doen we nu dit”.

Tijdens het tweede deel van de middag bezoeken Arjan en Diana wijkboerderij de Klooienberg. Joke Wierenga is tuinder op deze locatie en vertelt waarom de vrijwilligers zo graag komen: “Je bent lekker buiten, het is nuttig, fysiek en je ziet resultaat van je werk”. De verbouwde groenten worden voor een betaalbare prijs verkocht en in een wijk als Holtenbroek, geeft dat ook mensen met lagere inkomens de mogelijkheid biologisch te eten.

Wierenga staat zelf het liefst letterlijk met haar voeten in de tuin en is blij met mensen als Arjan die zorgen voor de organisatie om de groene projecten heen: “Er moet nog zoveel gebeuren in de bewustwording en het is belangrijk dat er mensen zijn die de lijntjes aan elkaar verbinden en het verhaal rondzingen”.

En dan wordt er uiteraard ook verder gewerkt aan het Bloemenlint. Op de wijkboerderij is een strook gereserveerd voor het aanleggen ervan en die wordt ingezaaid door een aantal vrijwilligers. Ko is één van hen en vertelt terwijl hij dat doet wat hij van huis uit mee kreeg: “Wie zaait, zal oogsten”.
Ook vier jonge kinderen zaaien zorgvuldig een handjevol zaad. Na de vakantie werken ook diverse scholen verder aan het Bloemenlint door te zaaien in school- en achtertuinen.

Danitsja van Dijk beheert de kruidentuin en constateert dat er bij de Klooienberg steeds meer bijen komen. De nabijheid van bloemen en planten helpt écht en de insecten blijken ook dol te zijn op kruiden. Ook hier is een speciaal onderkomen voor bijen.

Tijdens het drinken van de kruidenthee uit eigen tuin, warm gehouden boven een heerlijk vuurtje, wijst Danitsja op een berm langs het zwarte water: “Daar zou gezaaid moeten worden. Ruimte zat”.
Dat hoef je geen twee keer te zeggen tegen de bevlogen Arjan en Diana. Zij hebben direct ideeën.

Als afsluiting bezoeken zij later op de dag nog de Mimosatuin. Die moet helaas verdwijnen, maar wijkbewoners willen door het zaaien in bloembakken tóch bijdragen aan een groene leefomgeving.
Dat sluit helemaal aan bij waar Arjan met HeelBreed voor staat: “Positief, vol goede moed en sámen zorgen voor een fijne leefomgeving”.

Wie mee wil doen met één van de groene initiatieven in de stad, ideeën heeft of er meer over wil weten, kan uiteraard contact opnemen via het contactformulier.

Zwolle in Transitie: ‘Hoe kan ik je helpen?’

Een mooie weergave van de Inspiratiesessie en Doe-Avond met Jan Rotmans van woensdag 21 januari 2015. Door Anne van den Berg, freelance journalist.

ZWOLLE – Transitie-expert Jan Rotmans vergelijkt de bezoekers van Zwolle in Transitie met pinguïns. Pinguïns veranderen namelijk, net als mensen, nooit en masse van richting. De koploper begint vanuit de inhoud. De verbinder denkt: ‘Ik ken nog iemand die mee wilt denken.’ De kantelaar zorgt dat het idee de massa bereikt. Als twintig procent om is, dan gaat de overige tachtig procent snel mee. Dat zal in Zwolle nog even duren: we zijn té bescheiden en de kantelaars moeten zich nog aansluiten. Tijd voor verandering.

Tijdens de kantelbijeenkomst, waarvan de initiatiefnemers vooral fanatieke koplopers zijn, komen 285 pinguïns bijeen. Jan Rotmans, koploper van het eerste uur en goeroe op het gebied van grote transities, berekende dat dit 0,25 procent van de Zwolse bevolking is. De bijeenkomst is een aanzet om de twintig procent te halen en aan het enthousiasme ligt het in ieder geval niet. ‘Zwolle bruist’, zo vleit Rotmans het publiek.

Productiedenken uit de 19e eeuw
Het transitievraagstuk draait om hoe een samenleving, in dit geval in de regio Zwolle, zich los kan maken van de oude wereld. ‘We leven met vier crises, namelijk economisch, ecologisch, institutioneel en moreel. De magere groei die we in de economie zien, gaat ten koste van de wereld. Van de natuur, van de mens’, vertelt Rotmans. Het oude systeem is ontwikkeld in de negentiende eeuw, toen productie de wereld draaiende hield. Daaruit ontstonden regels, controle, bureaucratie.

Het feit dat door de oude manier waarop instituten en bedrijven georganiseerd zijn de wereld beschadigd wordt, realiseren zich steeds meer mensen. Er ontstaat een polarisatie: aan de ene kant de gelddenkers, de regelneven en de controlefreaks. Aan de andere kant de nieuwe hippies, de delers en de vrijheidsdenkers. Het is niet zo dat het ene systeem slechter is dan het andere, alleen is het oude niet meer relevant en daardoor schadelijk.

Het oude systeem werkte toen de wereld werd gedomineerd door fabrieken. Nu draait de economie op dienstverlening en heeft technologie productie zodanig veranderd dat een nieuwe wereldorde geen overbodige luxe is. ‘De transitie is radicaal: we gaan niet minder vies produceren. We gaan schoon produceren. We gaan niet minder slecht presteren. We gaan goed presteren’, vertelt Rotmans.

Menselijke waarden
‘We gaan weer redeneren vanuit menselijke waarden, zoals vertrouwen, delen en duurzaamheid. De mens komt weer centraal te staan in plaats van de instituties en de organisaties. Je kunt natuurlijk niet verwachten dat we een beter mens creëren, maar we gaan het beter regelen. We gaan leren delen, meer zelf maken, biologisch verbouwen. Samen zijn we zelfredzaam’, aldus Rotmans.

Dat we in Zwolle samen zelfredzaam zijn, blijkt uit de vele initiatieven die tijdens de bijeenkomst worden besproken. In kleine groepen gaan de 285 deelnemers uiteen. Er worden kritische vragen gesteld, nieuwe ideeën geopperd en suggesties gegeven. De meest gestelde vraag van de avond: hoe kan ik je helpen? Ook Rotmans stelt de vraag herhaaldelijk en lost zijn belofte regelmatig in.

Eén van de initiatiefneemsters wil de talenten van kinderen in het weekend verder ontwikkelen. Rotmans: ‘Wat houdt je tegen?’ Er blijkt een financiële boost nodig te zijn en er worden gelijk ideeën geopperd hoe het investeringsbudget bij elkaar gekregen kan worden. Rotmans stelt voor om uit te rekenen voor hoeveel geld één kind geholpen kan worden. Op basis daarvan kan een donatiebedrag worden bepaald en scholen, vrienden en kennissen worden aangeschreven.

Onduidelijkheid en angst
Een ander project is 3d-printen voor ouders en kinderen. In eerste instantie hebben maar weinig mensen zich aangemeld bij dit initiatief. Het blijkt al snel dat het door de initiële formulering komt; de bezoekers snappen niet goed wat initiatiefnemer Albert Barth wil bereiken. Als blijkt dat hij speelgoed betaalbaarder en leuker wilt maken door ouders en kinderen te laten spelen met ontwerpen en die te laten uitprinten door een 3d-printer, blijkt een groot deel van het publiek enthousiast.

Toch heerst er nog teveel angst onder de bezoekers. ‘Volgende keer worden alle mensen die meer dan drie keer ja-maar zeggen verwijderd. Die mogen dan aan een aparte tafel eindeloos ja-maren tegen elkaar’, grapt Rotmans. Het is logisch dat er angst is, vertelt Rotmans, want verandering gaat altijd gepaard met weerstand. Dat betekent alleen niet dat je je moet laten leiden door de tegenslag die je ontvangt. Je moet het juist omarmen en vieren; het betekent dat er iets verandert.

Als het geen angst is dat de Zwollenaar tegenhoudt in de kanteling, dan is het wel de bescheidenheid. ‘In deze regio praten ze te weinig over de initiatieven en zeker buiten de eigen netwerken’, zegt Rotmans. ‘Doordat Amsterdammers denken dat ze het epicentrum van de wereld zijn, trekken ze ook innovators en koplopers aan. De beschaafdheid houdt de groei tegen en daarmee is Zwolle het best bewaarde geheim van Nederland in transitie.’

Kantelaars gevraagd
De moed hebben om naar buiten te treden is één. Commercieel denken is twee, aldus Rotmans. ‘Drie koplopers krijgen de massa niet mee, omdat ze niet het empathisch of organisatorisch vermogen hebben om de stoet pinguïns in beweging te zetten. Macht mag een term uit de oude wereld zijn, het is niets meer dan de kracht hebben om anderen van jouw idee te overtuigen en in beweging te krijgen.’

Door de navraag van facilitator Emmely Lefevre in de zaal wie welke pinguïn is, blijkt dat meerdere initiatiefnemers onder de categorie ‘verbinder’ vallen. Er blijkt meer behoefte aan kantelaars die het percentage betrokken Zwollenaren naar de twintig procent brengt. ‘Zij zullen minder met de inhoud bezig zijn en meer met het aanspreken van de markt. Pas als je de koploper, de verbinder én de kantelaar bij elkaar zet heb je goud’, aldus Rotmans.

Kantelbijeenkomst Regio Zwolle krijgt een vervolg!

Er komt een vervolg op de succesvolle Kantelbijeenkomst van 3 april jl. die tientallen actieve Zwollenaren samen ‘bottom-up’ organiseerden. Dat is mooi! Zwolle is in transitie. Oude structuren maken plaats voor kleinschaliger initiatieven van burgers. Aandacht en actie blijft nodig om de kanteling van een aantal sectoren/domeinen te versnellen.

Het is de bedoeling dat tijdens de vervolgbijeenkomst (burger)initiatieven door andere actievelingen verder geholpen gaan worden in hun ontwikkeling. Heb je zin en tijd om een bijdrage te leveren aan deze bijeenkomst die eind november/begin december plaats gaat vinden? Of weet je iemand die graag in deze beweging mee wil gaan? Laat het me dan even weten via een bericht in het contactformulier.